Read Online 15 Mo Adhyay

15 મો અધ્યાય (15 Mo Adhyay)

II શ્રી ભગવાનુવાચ | II

ઊર્ધ્વમૂલમધઃશાખમશ્વત્થં પ્રાહુરવ્યયમ્ | છંદાંસિ યસ્ય પર્ણાનિ યસ્તં વેદ સ વેદવિત્ || 1 ||

અધશ્ચોર્ધ્વં પ્રસૃતાસ્તસ્ય શાખા ગુણપ્રવૃદ્ધા વિષયપ્રવાલાઃ| અધશ્ચ મૂલાન્યનુસંતતાનિ કર્માનુબંધીનિ મનુષ્યલોકે || 2 ||

ન રૂપમસ્યેહ તથોપલભ્યતે નાંતો ન ચાદિર્ન ચ સંપ્રતિષ્ઠા| અશ્વત્થમેનં સુવિરૂઢમૂલમસંગશસ્ત્રેણ દૃઢેન છિત્ત્વા || 3 ||

તતઃ પદં તત્પરિમાર્ગિતવ્યં યસ્મિન્ગતા ન નિવર્તંતિ ભૂયઃ| તમેવ ચાદ્યં પુરુષં પ્રપદ્યે યતઃ પ્રવૃત્તિઃ પ્રસૃતા પુરાણી || 4 ||

નિર્માનમોહા જિતસંગદોષા અધ્યાત્મનિત્યા વિનિવૃત્તકામાઃ| દ્વંદ્વૈર્વિમુક્તાઃ સુખદુઃખસંજ્ઞૈર્ગચ્છંત્યમૂઢાઃ પદમવ્યયં તત્ || 5 ||

ન તદ્ભાસયતે સૂર્યો ન શશાંકો ન પાવકઃ | યદ્ગત્વા ન નિવર્તંતે તદ્ધામ પરમં મમ || 6 ||

મમૈવાંશો જીવલોકે જીવભૂતઃ સનાતનઃ | મનઃષષ્ઠાનીંદ્રિયાણિ પ્રકૃતિસ્થાનિ કર્ષતિ || 7 ||

શરીરં યદવાપ્નોતિ યચ્ચાપ્યુત્ક્રામતીશ્વરઃ | ગૃહીત્વૈતાનિ સંયાતિ વાયુર્ગંધાનિવાશયાત્ || 8 ||

શ્રોત્રં ચક્ષુઃ સ્પર્શનં ચ રસનં ઘ્રાણમેવ ચ | અધિષ્ઠાય મનશ્ચાયં વિષયાનુપસેવતે || 9 ||

ઉત્ક્રામંતં સ્થિતં વાપિ ભુંજાનં વા ગુણાન્વિતમ્ | વિમૂઢા નાનુપશ્યંતિ પશ્યંતિ જ્ઞાનચક્ષુષઃ || 10 ||

યતંતો યોગિનશ્ચૈનં પશ્યંત્યાત્મન્યવસ્થિતમ્ | યતંતોઽપ્યકૃતાત્માનો નૈનં પશ્યંત્યચેતસઃ || 11 ||

યદાદિત્યગતં તેજો જગદ્ભાસયતેઽખિલમ્ |

યચ્ચંદ્રમસિ યચ્ચાગ્નૌ તત્તેજો વિદ્ધિ મામકમ્ || 12 ||

ગામાવિશ્ય ચ ભૂતાનિ ધારયામ્યહમોજસા | પુષ્ણામિ ચૌષધીઃ સર્વાઃ સોમો ભૂત્વા રસાત્મકઃ || 13 ||

અહં વૈશ્વાનરો ભૂત્વા પ્રાણિનાં દેહમાશ્રિતઃ | પ્રાણાપાનસમાયુક્તઃ પચામ્યન્નં ચતુર્વિધમ્ || 14 ||

સર્વસ્ય ચાહં હૃદિ સન્નિવિષ્ટો મત્તઃ સ્મૃતિર્જ્ઞાનમપોહનં ચ| વેદૈશ્ચ સર્વૈરહમેવ વેદ્યો વેદાંતકૃદ્વેદવિદેવ ચાહમ્ || 15 ||

દ્વાવિમૌ પુરુષૌ લોકે ક્ષરશ્ચાક્ષર એવ ચ | ક્ષરઃ સર્વાણિ ભૂતાનિ કૂટસ્થોઽક્ષર ઉચ્યતે || 16 ||

ઉત્તમઃ પુરુષસ્ત્વન્યઃ પરમાત્મેત્યુધાહૃતઃ | યો લોકત્રયમાવિશ્ય બિભર્ત્યવ્યય ઈશ્વરઃ || 17 ||

યસ્માત્ક્ષરમતીતોઽહમક્ષરાદપિ ચોત્તમઃ | અતોઽસ્મિ લોકે વેદે ચ પ્રથિતઃ પુરુષોત્તમઃ || 18 ||

યો મામેવમસંમૂઢો જાનાતિ પુરુષોત્તમમ્ | સ સર્વવિદ્ભજતિ માં સર્વભાવેન ભારત || 19 ||

ઇતિ ગુહ્યતમં શાસ્ત્રમિદમુક્તં મયાનઘ | એતદ્બુદ્ધ્વા બુદ્ધિમાન્સ્યાત્કૃતકૃત્યશ્ચ ભારત || 20 ||

ઓં તત્સદિતિ શ્રીમદ્ભગવદ્ગીતાસૂપનિષત્સુ બ્રહ્મવિદ્યાયાં યોગશાસ્ત્રે શ્રીકૃષ્ણાર્જુનસંવાદે પુરુષોત્તમયોગો નામ પંચદશોઽધ્યાયઃ ||15 ||